Gözlerini dağlamak: Göz kapakları çok ince deriden oluşur. Gözlerimiz kapalı iken kızgın bir demir ile göz kapaklarının bitiş noktasına kızgın bir demir (veya metal) ile bastırırsak kişinin göz kapakları ile gözünün hemen altındaki deri birbirine kaynar. Böylelikle göz kapaklarımızı bir daha yukarı doğru açamayız. Kısacası göz kapağı diye bir şey kalmaz ve deriler birbirine iyice yapışır. En kısa özetiyle kör oluruz. Tüm bu işlem Türkçe'de kısaca "gözlerini dağlamak" olarak adlandırılır. Bu ifade "gözlerine mil çekmek" ile aynı anlamda kullanılır. Bu işlem özellikle Bizans zamanında bir cezalandırma yönetimiydi. Şöyle ki: İmparator olmanın bazı şartları vardı ve şayet bir insan kör edilirse o kişi artık imparatorluk yapamazdı. Bizans imparatoru Romen Diyojen 1071 yılında Malazgirt Savaşı'nı kaybettikten sonra Sultan Alparslan'a esir düşmüş, Sultanımız tarafından bir esir gibi değil, bir misafir gibi ağırlanmış ve sonra serbest bırakılmıştı. Fakat imparator o zamanki ismi ile Constantinopolis'e (İstanbul) gittiğinde muhalifleri tarafından hoş karşılanmamış, bir daha imparatorluk yapamasın diye gözleri dağlanmıştı. Başka bir ifade ile gözlerine mil çekilmişti. "Peki öldürmek yerine neden gözleri kör ediliyordu?" diye sorulabilir. Bir zamanlar imparatorluk yapmış birini öldürmek de hoş karşılanmazdı, bu yüzden onu bir daha imparatorluk yapamayacak hale getirmek onlar için yeterliydi. Başka bir ifade ile imparatorluk yaptığı günlerin hatrına canı bağışlanıyor fakat gözleri dağlanıyordu.

gözlerini yakmak

Eskiden, ceza/işkence amacıyla kızgın bir demirle suçluların gözlerini kör ederlermiş. Eğer yanlış anlamadıysam bunu soruyorsun. Yine de TDK sözlüğünden ilk 2 açıklamayı aşağıya kopyalıyorum: dağlamak (-i) 1. Kızgın bir demirle hayvan derisine damga vurmak 2. Akan kanı dindirmek veya hasta bölümleri ortadan kaldırmak için vücudun bir yerini kızdırılmış bir metal araçla yakmak